Inter ni dirite 2/2007

---

N-ro 2/2007 19a jaro (2a periodo) Redaktis: Kai Salvesen

---

Kulturo kalifornia

Av Leif Arne Storset

Usono estas okcidenta lando, kaj kompren­eble ĝia kulturo sufiĉe similas al la norvega. Sed kiam la kalifornia suno ekbrilis sur mi pasintseptembre, mi malkovris kelkajn surprizojn.

Mi ekstudis ĉe California Polytechnic State University, kiu havas grandegan bonvenkomitaton por helpi novulojn gajni amikojn. Sed ili ne povis prepari min por la novaj lingvaĵoj.

La malkutimaĵoj venis frue. Jam la kalifornia saluto ne estis tute klara por norvego: «What’s up?» («Kio okazas?») fakte ne estas demando, kaj ne signifas «kio misas» kiel aliloke en angla­parolantaj landoj.

Komence, mi respondis al la frazo per longa klarigo pri kio mi faras – aŭ kial mi nenion faras. Sed la ĝusta kalifornia estas simple diri «What’s up?» kaj respondi «What’s up?» aŭ «Not much» («Ne multe»).

Kiam mi rompis la unuan lingvan kodon, mi baldaŭ trovis ke kalifornianoj estas tre amikemaj kaj parolemaj. Post minutoj miaj najbaroj ekestis miaj amikoj, kaj ili volonte ŝoforis min tien kaj reen aŭ helpis min en aliaj manieroj. Ĉar tre multaj studentoj en Kalifornio havas aŭton, kaj mi, la eŭropano, pli ŝatas mian biciklon kaj la busojn, kvankam la busoj estas iom pli disaj ĉi tie.

Survoje en aŭto de amiko mi vidis haltŝildon. Kaj unu pli. Kaj du pli. En 23 norvegiaj jaroj mi vidis eble tri haltŝildojn. En Kalifornio mi plej ofte povas vidi tri STOP-ŝildojn samtempe.

Tio ne estas tute nova spekto por mi: kiam mi vojaĝis al Brazilo por IJK en 2002 mi ege rapide lernis kion signifas PARÉ en la portugala. Mi unue kredis kaj sentis ke ĉiuj tiuj haltoj iritas la ŝoforojn, sed la rezulto ofte estas pli justa mastrumado de la trafiko, kaj kiel biciklisto mi ofte povas senti min pli sekura sur la stratoj.

Kiam mi atingis la universitaton kaj volis manĝi, mi ne estis preparita por devi detale elpensi ekzakte kion mi deziris. Oni ne rajtas peti ŝink-sandviĉon aŭ taco-saladon sen decidi ĉu oni deziras paprikon, halapenjon, fromaĝon aŭ ĉiujn, aŭ unu el la 15 aliaj ingrediencoj.

Mi iom konfuziĝis kiam mi venis al la servistino kaj devis fari ĉiujn tiujn decidojn. Kion mi faru? La tempo estas mallonga, la elektoj multaj – sed, feliĉe, respondo simpla:

– Ĉion, mi petas.
– Ĉu vi certas?
– Haaaaa, ne la halapenjojn…
– Ho! Bone ke mi demandis.

Nytt på nett

Amikumu!
Har du lyst til å bli kjent med andre esperantister? Da kan du for eksempel bruke det nye nettstedet Amikumu (www.amikumu.com). Her kan du diskutere, chatte, finne folk med samme interesser som deg selv, legge ut bilder, se filmklipp, høre på podkaster… Amukumu ble lansert i midten av februar og har alle­rede (i begynnelsen av mars) 940 medlemmer i 78 land, og 2069 bilder.

Arbeidsformidling på esperanto
På jakt etter jobb? Da er du sikkert aktiv bruker av både Zett og Finn – men har du huska å legge cv-en din ut på Eklaboru? Det er nok ikke så mange stillinger å søke på i Esperantujo foreløpig, men folka bak nettstedet Eklaboru (www.eklaboru.com) er iallfall opptatt av å vise at man i prinsippet godt kan bruke esperanto til noe praktisk, som å skaffe seg jobb. Chuck Smith, en av initiativtagerne til Eklaboru, sier til Libera Folio at det ikke er noe galt i å tjene penger ved hjelp av esperanto. – Tvert imot, det å tjene penger er både nødvendig og prisverdig i ethvert samfunn, sier han. (Husk å rapportere til Inter Ni Dirite hvis du får jobb gjennom Eklaboru!)

Farbskatol’
Farbskatol’ (www.farbskatol.net – navnet er visstnok en referanse til sangen «Liza ĉiam volis pentri bildojn» av Persone, der det bl.a. synges om et malerskrin) er et nettsted der man kan se filmsnutter på esperanto. Det er ganske stor kvalitetsforskjell på filmene, men mye artig er det. – Alt fra instruksjoner om hvordan du lager sjokoladekake til «bak kulissene»‑filmer fra plateselskapet Vinilkosmo. Det legges stadig ut nye filmer, så dette er ei side man absolutt bør ha blant esperantobokmerkene sine!

© Øverli. distr. strandoverli@yahoo.com La Pondusarĥivo

N-ro 3

Banneordkonkurransen

Det har kommet mange bidrag fra hele verden til banneordkonkurransen vår, men overraskende få fra Norge. Det kan vi ikke være bekjent av! Send inn dine favorittbanneord nå til <nje @ esperanto.no> – eller iallfall før fristen, som er første april.

Nye utgivelser fra Vinilkosmo

Plateselskapet Vinilkosmo (www.vinilkosmo.com) har kommet med flere nye utgivelser i det siste. Det er ikke sikkert at alt faller i smak hos alle (iallfall syns jeg det er en viss kvalitetsforskjell på det som gis ut). Men jeg har lyst til å anbefale plata Pli ol nenio av den svenske gruppa Martin & la talpoj. Martin er selvfølgelig Martin Wiese, som vel er kjent for de fleste fra gruppa Persone. Så de som liker Persone, vil nok like denne plata også – særlig de som setter pris på den litt rocka sida av Persone. Smakebiter fra albumet finner du på <http://www.myspace.com/martinwiese>. Se også anmeldelsen på s. 14 i denne utgaven av Norvega Esperantisto.

Internacia Junulara Kongreso (IJK)

Hvert år arrangerer TEJO, det internasjonale esperantoungdomsforbundet, verdenskongress. Årets kongress – den 63. i rekken – går av stabelen i Hanoi i Vietnam fra 27. juli til 3. august. På nettsidene til kongressen (http://aktivulo.com/ijk/) leser vi at arrangøren, Vjetnama Esperantista Junulara Organizo, er den nyeste medlemsorganisasjonen i TEJO, og at de legger opp til et omfangsrikt program. For mange av oss er det kanskje i lengste laget til Hanoi. Men hvis du vurderer å ta turen, kan vi nevne at det er gode muligheter for reisestøtte for de som ikke har vært på internasjonale treff før – både gjennom Oslo esperantoklubb (for de som er medlemmer der) og gjennom Uhlen-legatet. IJK er selvfølgelig ikke det eneste esperantoarrangementet i sommer. Ta en kikk på www.eventoj.hu/2007.htm for en komplett (?) oversikt.

Venonta IND

Redaktør for neste nummer av Inter Ni Dirite er Aleksander Helgaker.
Bidrag sendes <aleksander.helgaker @ gmail.com> innen 4. mai.

— Fino de Inter Ni Dirite —