En Inter ni dirite Norvega Junularo Esperantisto (NJE) havis la ĝojon inviti al sakraĵ-konkurso! La konkurso finiĝis. Ĉi tie vi povas legi la inviton kaj la resultoj.
La invito
Laŭ nia impreso homoj tre malofte sakras en esperanto, multe malpli ofte ol en naciaj lingvoj. Kial? Ĉu ĉar esperantistoj ne estas sakremaj aŭ ĉu pro limigita vortprovizo? Ĉiukaze, ni ŝatus kreskigi la fivortprovizon de esperanto kaj tial invitas vin ĉiuj sendi al ni kiel eble plej trafajn, vulgarajn, ofendajn kaj originalajn fivortojn. Uzu vian fantazion aŭ traduku de alia lingvo. Nur unu kondiĉo: La vortoj ne ataku unuopulojn.
La juĝkomisiono konsistos el Jardar Eggesbø Abrahamsen (prezidanto de Norvega Esperantista Ligo kaj doktoro pri lingvistiko), Otto Prytz (akademiano kaj devene el la norda, plej sakrema parto de Norvegio) kaj Heming Welde Thorbjørnsen (prezidinto de TEJO).
La unua premio estos 5 k-diskoj de Vinilkosmo. La dua kaj tria premioj konsistos el du kaj unu kd-oj respektive.
Sendu viajn kontribuaĵojn plej malfrue la 1 de aprilo 2007 al <nje @ esperanto.no> aŭ al
NJE, Olaf Schous vei 18, NO-0572 OSLO, Norvegio.
NJE-estraranoj kaj anoj de la juĝkomisiono kaj iliaj familianoj kaj karaj povas partopreni sed ne gajni.
Ni metos ĉiujn proponitajn vortojn kaj informojn pri kiuj gajnis en nia retejo www.esperanto.no/nje komence de majo 2007.
Ni suspektas ke oni sakras tre malsimile en malsamaj lokoj, do ni esperas ricevi fivortojn de multaj partoj de la mondo!
La resultoj
I Inter ni dirite 6/2006 lanserte NJE en banneordkonkurranse. Det kar kommet bidrag fra hele verden. Juryen har bestått av Jardar Eggesbø Abrahamsen (doktor i lingvistikk), Otto Prytz (medlem av esperantoakademiet og stammer fra fra den norlige, mer språkfriske delen av landet), og Heming Welde Thorbjørnsen (tidligere president i TEJO).
Vinnerne ble offentliggjort på NEL/NJE sitt landsmøte 15.-17. juni 2007. Her følger juryens begrunnelse:
Kriteria for konkurransen var at bidraga ikkje skulle gå til åtak på einskildpersonar, men likevel vera slagkraftige, vulgære, støytande og originale. 57 uttrykk kom inn, i tillegg til ei nettside som kan fabrikera fornærmingar. Det var mogeleg å gruppera dei 57 uttrykka i desse sjangrane:
– oppmodingar og konstateringar
– skildringar
– utbrot som var usømelege men ikkje særleg fornærmande
Fleire bidrag var openberre omsetjingar frå andre språk og dermed ikkje tilstrekkjeleg originale. Juryen la til nokre kriterium: Uttrykka skal vera lette å forstå, dei skal ikkje vera for lange, og det skal vera lett å uttala dei. I alle fall eitt bidrag braut massevis av tabu og fornærma på fleire måtar, men det mangla det humoristiske elementet som må vera til stades i kvart eit godt kraftuttrykk.
Juryen arbeidde via e-post, og kunne til slutt konkludera med dei tre beste fornærmingane.
Det tredje beste uttrykket er ei fornærming, jamvel om orda som er brukte, ikkje er spesielt tabu. Fornærminga er ikkje like kraftig som nr. 2, men ordbruken er så pittoresk at det grensar til poesi, noko som må premierast.
Det tredje beste uttrykket, som vert premiert me éin CD frå Vinilkosmo, er:
Vi estas pli delikata ol felo de feka?o. (Du er meir fintfølande enn ein skitfell.)
(innsendt av Manuel Pancorbo Castro, Spania)
Fordi det inneber ei meir direkte fornærming, er det nest beste uttrykket mindre humoristisk enn det beste uttrykket. Men til liks med det beste har det ein kombinasjon av språkleg tabu og ei taburelatert fornærming: Det språklege tabuet til det nest beste uttrykket har samanheng med bruken av eit vulgært ord, og den taburelaterte fornærminga handlar om storleiken på den kroppsdelen som det vert vist til. Fornærminga duger berre mot halvparten av menneska, og det høver dårleg som vinnande kraftuttrykk. Samstundes vert den insinuerte småskapen til den nemnde tabuaktige kroppsdelen uttrykt indirekte, noko som er eit effektivt litterært verkemiddel som særleg Bjørnstjerne Bjørnson har utnytta, om enn i andre samanhengar.
Det nest beste uttrykket, som vert premiert med to CD-ar frå Vinilkosmo, er:
Ser?u vian kacon per pin?ilo. (Leit etter pikken din med ein pinsett.)
(innsendt av Etel Zavadlav, Kroatia)
Og no vinnaren: Oppmodinga kombinerer to tabu: eit språkleg tabu pga. bruken av eit vulgært seksualitetsord, og eit sosialt tabu fordi den omtala handlinga gjeld ein kombinasjon av menneske og dyr. Samstundes skaper oppmodinga bilete som ikkje berre gjev eit sterkt inntruykk av smerte, men som òg lèt det skina gjennom at det slett ikkje er mogeleg å utføra den nemnde handlinga. Slik kan aspektet av smertehumor framkalla smil dersom ein bruker uttrykket i rett situasjon. Dersom ein adresserer uttrykket til kvinner, røyver ein også ved eit tabu som finst i dei meir fordomsfulle krinsane, noko som må vera ein fordel. Typologisk sett liknar uttrykket på ei gammal men ubeslekta oppmoding frå Sunnmøre som dreier seg om ei liknande behandling av ei reke.
Vinnaruttrykket, som vert premiert med fem CD-ar frå Vinilkosmo, er:
Fiku fratinon de erinaco. (Pul systera til eit pinnsvin.)
(innsendt av Etel Zavadlav, Kroatia)
For å se alle inkome bidrag, klikk her.
